«Η Διοικητική Μεταρρύθμιση και οι διαφορές μας με την τρόικα»

Το ιστορικό

Η διοικητική μεταρρύθμιση αποτέλεσε αντικείμενο τριβών μεταξύ της τρόικα και της Ελληνικής Κυβέρνησης. Με παρέμβαση της Δημοκρατικής Αριστεράς είχε συμπεριληφθεί στην προγραμματική συμφωνία η θέση για ανασυγκρότηση της δημόσιας διοίκησης χωρίς απολύσεις.

Στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα που διεξήγαγε η κυβέρνηση εθνικής ευθύνης το ζήτημα των απολύσεων ετέθη με οξύτητα, αφού το προηγούμενο μνημόνιο περιλάμβανε τη δέσμευση για 15.000 απολύσεις έως το Δεκέμβριο του 2012. Η υλοποίηση αυτής της πρόβλεψης  θεωρούνταν προαπαιτούμενο για τη συνέχιση του προγράμματος  χρηματοδότησης.  Μετά από   σκληρή διαπραγμάτευση ο Αντώνης Μανιτάκης  πέτυχε η δέσμευση αυτή να αλλάξει και να συνδεθεί με την κινητικοτητα 25.000  με τη συμπερίληψη μιας γενικής διατύπωσης ότι ένα μέρος από όσους θα τεθούν σε κινητικότητα /διαθεσιμότητα θα οδηγηθεί σε αναγκαστική έξοδο.

Στη συνέχεια προχώρησε η αξιολόγηση των δομών των Υπουργείων, ενώ αντιμετωπίστηκαν οι δυσκολίες στη συγκρότηση των πειθαρχικών συμβουλίων που εξετάζουν τις υποθέσεις των παραπτωμάτων.

Τι ζητάει  τώρα η τρόικα

Η τρόικα στις συζητήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη  - στο πλαίσιο των ελέγχων του προγράμματος προσαρμογής – απαιτεί τη δέσμευση της κυβέρνησης για κινητικότητα /διαθεσιμότητα 25.000 δημοσίων υπαλλήλων , από τους οποίους οι 20.000 θα πρέπει να οδηγηθούν σε αναγκαστική έξοδο (απόλυση) έως το Δεκέμβριο του 2014 και οι 7.500 από αυτούς έως το Δεκέμβριο του 2013. Επίσης ζητάει την άμεση  απομάκρυνση 1.000 επίορκων δημόσιων υπαλλήλων χωρίς να λαμβάνει υπόψη ότι για οποιαδήποτε απομάκρυνση χρειάζεται η απόφαση πειθαρχικού συμβουλίου. Ταυτόχρονα εμφανίζεται ως θετική  στην αντικατάστασή τους από άλλους, ισάριθμους, που θα εισέλθουν μέσω ΑΣΕΠ και ανεξαρτήτως του κανόνα 5/1 (δηλαδή πέντε αποχωρήσεις για μία πρόσληψη).

Οι υποστηρικτές των απολύσεων

Η απαίτηση της τρόικα για συγκεκριμένο προκαθορισμένο αριθμό απολύσεων δε λαμβάνει υπόψη ότι υπάρχουν συνταγματικές ρυθμίσεις και δικονομικές διατάξεις, δηλαδή δε λαμβάνει υπόψη το κράτος δικαίου που διέπει την ελληνική δημοκρατία.

Στην αντιπαράθεση με την τρόικα δεν υπάρχουν μόνο σύμμαχοι από την Ελληνική πλευρά. Δυνάμεις εντός της κυβέρνησης υποστηρίζουν τις απολύσεις , ενώ επίσης μέρος των ΜΜΕ ασκεί μια κακόβουλη κριτική που δε λαμβάνει υπόψη το περιεχόμενο της αντιπαράθεσης και παρουσιάζει τη Δημοκρατική Αριστερά ως συντηρητική δύναμη που δίνει μια μάχη οπισθοφυλακών. Επίσης γίνεται μια συστηματική προσπάθεια απαξίωσης του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και εξώθησης του σε παραίτηση.

Οι  θέσεις της Δημοκρατικής Αριστεράς

1.      Η διοικητική μεταρρύθμιση δεν πρέπει να ταυτιστεί με τις αναγκαστικές εξόδους.

Η ανασυγκρότηση της δημόσιας διοίκησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανασυγκρότηση της χώρας. Η διοικητική μεταρρύθμιση θα πρέπει να προχωρήσει ως ολοκληρωμένη παρέμβαση . Το Υπουργείο Διοικητικής μεταρρύθμισης επιταχύνει και διευρύνει τις διαρθρωτικές αλλαγές που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Αυτό περιλαμβάνει την αξιολόγηση των δομών των Υπουργείων και όλων των φορέων του δημοσίου, την αξιολόγηση των ικανοτήτων όλου του προσωπικού, την αναμόρφωση του συστήματος επιλογής διευθυντών και προϊσταμένων, τον εξορθολογισμό της κατανομής του προσωπικού. Ταυτόχρονα βέβαια η διοικητική μεταρρύθμιση περιλαμβάνει και άλλα  μείζονα θέματα – που παραδόξως έχουν βγει από την ατζέντα των συζητήσεων -  όπως η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς.

Το να συνδέει η τρόικα  όλο αυτό το τεράστιο εγχείρημα μόνο  με τις απολύσεις  λειτουργεί αποπροσανατολιστικά και αντιμεταρρυθμιστικά. Φοβίζει και αποθαρρύνει  τους καλούς δημοσίους υπαλλήλους και δίνει προσχήματα κάλυψης σε όσους δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους. 

2.      Η Ελλάδα το 2015 θα έχει αριθμό δημοσίων υπαλλήλων κάτω από το μ.ο της Ε.Ε

Η συζήτηση για τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων δεν είναι ειλικρινής εκ μέρους της τρόικα. Η απαίτηση της για απολύσεις δεν δικαιολογείται από την ανάγκη μείωσης του προσωπικού. Ο στόχος της μείωσης κατά 150.000 του προσωπικού έως το 2015 είναι βέβαιο ότι θα καλυφθεί μέσω της συνταξιοδοτικής ωρίμανσης. Επίσης θα συμβάλλει η απόδοση δυνατότητας εξαγοράς πλασματικού χρόνου. Η Ελλάδα ΤΟ 2015 θα έχει μικρότερο ποσοστό δημοσίων υπαλλήλων από το μέσο ευρωπαϊκό όρο.

3.      Η κινητικότητα να συνδεθεί με ανακατανομή προσωπικού και όχι με απολύσεις

Υπάρχει πράγματι θέμα ορθολογικής κατανομής του προσωπικού. Η κινητικότητα πρέπει να λύσει το ζήτημα της ταυτόχρονης  υποστελέχωσης και  υπερστελέχωσης διαφόρων υπηρεσιών, με την  επανακατάρτιση και την επανατοποθέτηση του  προσωπικού. Αυτός πρέπει να είναι ο σκοπός της εφαρμογής της και για αυτό πρέπει να αποσυνδεθεί πλήρως από τις  αναγκαστικές εξόδους.

4.      Οι αναγκαστικές έξοδοι πρέπει να έχουν δικαιολογημένη και νόμιμη βάση

Οι αναγκαστικές έξοδοι δεν μπορεί να συνδέονται με την γενικευμένη, αθρόα, οριζόντια απομάκρυνση υπαλλήλων από υπηρεσίες που καταργούνται. Αυτό θα είναι άδικο και θα οδηγήσει στην απομάκρυνση με τυφλό τρόπο άξιων και παραγωγικών δημοσίων υπαλλήλων.

Για αυτό πρέπει να αφορούν συγκεκριμένες ομάδες για τις οποίες υπάρχει δικαιολογητική βάση. Τέτοιες είναι  οι διαπιστωμένα επίορκοι, οι εισαχθέντες με πλαστά δικαιολογητικά, οι συστηματικά απέχοντες από την εργασία και όσοι δεν έχουν τις απαιτούμενες ικανότητες. Ιδιαίτερα για την τελευταία κατηγορία ο προσδιορισμός της ανικανότητας δεν μπορεί να γίνει με αυθαίρετο τρόπο αλλά μόνο με τη θεσμοθέτηση συγκεκριμένων κριτηρίων και διαδικασιών.

Όλες οι αναγκαστικές έξοδοι πρέπει να στηριχθούν στο σύνταγμα , τους νόμους και τις  διαφανείς διαδικασίες. Το να ζητάει η τρόικα σχέδιο απομακρύνσεων ανά τετράμηνο με συγκεκριμένο αριθμό εξόδων στην ουσία σημαίνει ότι ζητάει τη μη εφαρμογή των νόμων και την κατάργηση του κράτους δικαίου. Ο Υπουργός κ. Αντώνης Μανιτάκης δεν μπορεί να προδικάσει το αποτέλεσμα του έλεγχου και των αποφάσεων για τις προαναφερόμενες περιπτώσεις των υπαλλήλων και έτσι δεν μπορεί να δώσει αυθαίρετα αριθμό δημοσίων υπαλλήλων που θα οδηγηθούν σε αναγκαστική έξοδο. Μπορεί και αυτό έκανε να περιγράψει τις διαδικασίες και το χρονοδιάγραμμα ελέγχου αυτών των ομάδων δημοσίων υπαλλήλων.

5.      Η ανανέωση του προσωπικού μαζί με ανανέωση των διαδικασιών

Η ανανέωση του δυναμικού του δημοσίου και η αντικατάσταση όσων οδηγούνται στην αναγκαστική έξοδο  από άλλους, ισάριθμους με ανώτερα προσόντα, που θα εισέλθουν μέσω ΑΣΕΠ , είναι ένα από τα ζητήματα  που έθεσε ο Αντώνης Μανιτάκης. Με αυτή την έννοια  δεν μπορεί να τίθεται  αντιπαραθετικά προς την ανάγκη η απομάκρυνση υπαλλήλων που κατηγορούνται ως επίορκοι να γίνεται με απόφαση πειθαρχικών συμβουλίων.

Επιπλέον όμως η όλη προσπάθεια της τρόικα δείχνει μια αποκλειστική προσήλωση στο θέμα των ατομικών προσόντων παραβλέποντας πλήρως τη κύρια διάσταση που είναι η αλλαγή του συστήματος και των διαδικασιών στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Ενδεικτικό είναι ότι δεν έχουν ασχοληθεί ουσιαστικά με την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

6.      Η αντιπαράθεση του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι λανθασμένη

Η προσπάθεια που γίνεται να στραφούν οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα ενάντια στους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα, δεν έχει σχέση με την αναγκαία αντικατάσταση του μοντέλου διοίκησης και ανάπτυξης της χώρας. Ο δημόσιος τομέας δεν θα συμβάλλει στην ανάπτυξη με αποθαρρυμένους , φοβισμένους και υποτιμημένους δημοσίους υπαλλήλους. Θα συμβάλλει μέσα από την αναβάθμιση των διαδικασιών , της οργάνωσης και της παραγωγικότητας του ανθρώπινου δυναμικού , παράμετροι που συνδέονται ευθέως με την προώθηση της διοικητικής μεταρρύθμισης.

Ειδικά μάλιστα ότι αφορά τις επιπτώσεις αθρόων απολύσεων από το δημόσιο τομέα η όποια δημοσιονομική ωφέλεια θα είναι μικρότερη από την αρνητική επίδραση που θα υπάρχει λόγω της αύξησης της ανεργίας, της μείωσης της κατανάλωσης και της αύξησης της φτώχειας ως  κοινωνικό μέγεθος.

7.      Η διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να γίνει υπόθεση όλης της κυβέρνησης.

Η διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να γίνει υπόθεση όλης της  κυβέρνησης  και οι Υπουργοί να αναλάβουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που τους αναλογούν. Στο πλαίσιο αυτό η υπογραφή μνημονίων μεταξύ του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και των άλλων Υπουργείων για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν  σε σχέση με τη μεταρρύθμιση στο χώρο ευθύνης του , θα έχει θετική επίδραση.

8.      Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται / η κυβέρνηση πρέπει να υπερασπιστεί το σχέδιο

Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται. Η κυβέρνηση πρέπει να εκφραστεί ενιαία υπερασπίζοντας στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα το σχέδιο που έχει συμφωνηθεί στους κόλπους της. Συνειδητές προσπάθειες ή αμέλειες που οδηγούν στην υπονόμευση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης στην ουσία υπονομεύουν τη συνεισφορά της Δημοκρατικής Αριστεράς στο κυβερνητικό έργο και δημιουργούν προβλήματα στην κυβερνητική συνοχή.

 Η ΔΗΜΑΡ δεν θα αποδεχθεί την απαξίωση των ιδεών, του ρόλου και της συμβολής της. Για μας είναι σαφές ότι τέτοιες εμπλοκές μόνο κακό κάνουν  ίδιο το  πρόγραμμα προσαρμογής και σταθεροποίησης. Για αυτό όλοι  πρέπει  όλοι να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων