Η συμφωνία για το δημόσιο τομέα

Βασική εκτίμηση

Το θέμα της διοικητικής μεταρρύθμισης αποτέλεσε αντικείμενο επίμονων και σκληρών διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Οι επιδιώξεις της τρόικα χαρακτηρίζονταν από έλλειψη σεβασμού στο κράτος δικαίου (συνταγματικές ρυθμίσεις και δικονομικές διατάξεις) και παράβλεψη της ανάγκης θεσμοθέτησης διαδικασιών, κανόνων και πρακτικών που θα θωρακίσουν τη δημόσια διοίκηση. Παρουσίασε μια αδικαιολόγητη εμμονή στο αριθμητικό ζήτημα παρακάμπτοντας οποιαδήποτε ποιοτική παράμετρο.

Με παρέμβαση της  ΔΗΜΑΡ η διαπραγμάτευση ανέδειξε το ουσιαστικό ζήτημα της διοικητικής  μεταρρύθμισης και τα δικαιώματα της εργασίας. Η συμφωνία είναι ικανοποιητική, λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις του προηγούμενου μνημονίου για απολύσεις και τις συνθήκες μέσα στις οποίες διεξήχθη η μάχη. Προβλέπει 15.000 αποχωρήσεις που όμως θα πραγματοποιηθούν  μετά από αξιολογήσεις οργανισμών, υπηρεσιών και αποτίμηση προσόντων και όχι αυθαίρετα και αθρόα. Επιτρέπει να προωθηθούν οι ποιοτικές αλλαγές που είναι αναγκαίες για τη  δημόσια διοίκηση.

Η πολεμική που γίνεται από το ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει το «όχι σε όλα» και μια ψηφοθηρική λογική που τον χαρακτηρίζει. Δεν αναφέρεται επί της ουσίας και αντιπαρατίθεται σε κάθε αλλαγή στο δημόσιο. Όμως και από άλλες δυνάμεις, που είχαν ταχθεί αναφανδόν υπέρ των αθρόων απολύσεων, αναπτύσσεται τώρα μια επιχειρηματολογία που υποβαθμίζει και συσκοτίζει όσα  επιτεύχθηκαν.

Κύρια σημεία της συμφωνίας

Τα κύρια σημεία  της συμφωνίας που επισημαίνουμε είναι τα εξής:

α) Επιβεβαιώθηκε η πολιτική της συνολικής διοικητικής μεταρρύθμισης.

Υπογραμμίζεται και υποστηρίζεται ο διαθρωτικός χαρακτήρας της διοικητικής μεταρρύθμισης, με αξιολόγηση δομών και προσωπικού και  αναδιοργάνωση διαδικασιών και  υπηρεσιών. Αποφεύγεται ο εγκλωβισμός της διοικητικής μεταρρύθμισης στη λογική  που είχε ως βασικό συστατικό της στοιχείο τις απολύσεις.

β) Οι αναγκαστικές αποχωρήσεις γίνονται με έλεγχο, αξιολόγηση και  εγγυήσεις.

Αποφεύγονται  οι αυθαίρετες , αθρόες και  οριζόντιες απολύσεις που ζητούσε η τρόικα, υπέρ των οποίων  σιγοντάρισαν και ορισμένοι πολιτικοί του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. Οι αναγκαστικές αποχωρήσεις προβλέπονται μέσα από διαδικασίες και  θα πραγματοποιηθούν με τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου και του Συντάγματος.

γ) Προβλέπονται ισάριθμες προσλήψεις νέων

Προβλέπονται προσλήψεις έναντι των αναγκαστικών εξόδων με αναλογία 1 προς 1, γεγονός  που δίνει μια ευκαιρία απασχόλησης σε νέους με προσόντα. Αναγνωρίζεται έτσι ότι ο στόχος της μείωσης του προσωπικού κατά 150.000 έως το 2015  επιτυγχάνεται μέσω της συνταξιοδοτικής ωρίμανσης και ότι πρέπει να γίνουν προσλήψεις για να καλυφθούν τα κενά που δημιουργούνται.

δ)Αποδεσμεύεται η κινητικότητα από τις απολύσεις

Ένα μικρό μέρος από τους συγχωνευόμενους οργανισμούς εντάσσεται στην κινητικότητα. Η κινητικότητα γίνεται μια παράλληλη διαδικασία που αποσκοπεί στην ορθολογική κατανομή προσωπικού. Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα δημοσιεύτηκε η λίστα για τις νέες θέσεις στις οποίες τοποθετούνται οι 1.891 υπάλληλοι που είχαν βγει σε διαθεσιμότητα πριν 4 μήνες.

ε) Οι αναγκαστικές αποχωρήσεις θα προκύψουν με εξέταση ώστε να τεκμηριωθεί επαρκής δικαιολογητική βάση.

Οι αναγκαστικές αποχωρήσεις προκύπτουν μέσα από διαδικασίες που αφορούν σε  συγκεκριμένες ομάδες στη βάση κριτηρίων, χωρίς προσδιορισμένο  αριθμό ανά ομάδα και εντός ετήσιου χρονικού πλαισίου. Αυτές οι προβλέψεις επιτρέπουν την εξέταση κάθε περίπτωσης. Οι αναγκαστικές έξοδοι θα πραγματοποιηθούν μέσω:

ü            Της πειθαρχικής διαδικασίας  - με επιταχυνόμενους ρυθμούς - για όσους θα αποδειχτεί ότι περιέπεσαν σε βαριά πειθαρχικά παραπτώματα (επίορκοι, πλαστά δικαιολογητικά, συστηματικά απέχοντες από την εργασία) και θα κριθούν απολυτέοι από τα αρμόδια συμβούλια.

ü            Της εφαρμογής του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα για όσους είναι ανίκανοι να εργασθούν, με τις υποστηρικτικές προβλέψεις που υπάρχουν  π.χ συντάξεις πρόνοιας και ειδικές συντάξεις.

ü            Της  προσωπικής επιλογής υπαλλήλων οργανισμών του δημοσίου,  που θα τεθούν σε διαθεσιμότητα μετά από συγχώνευση οργανισμών και οι οποίοι θα επιλέξουν (αντί της μετακίνησης) την αποχώρηση με κίνητρα οικειοθελούς αποχώρησης (εξαγορά πλασματικών χρόνων).

ü            Μέσω  της κατάργησης - μετά από έκθεση σκοπιμότητας – οργανισμών ιδιωτικού δικαίου, που κατά κοινή ομολογία δεν παράγουν έργο. Οι υπάλληλοί που υπηρετούν εκεί θα έχουν την προστασία που προβλέπεται από την νομοθεσία  αλλά και  πρόσθετη προστασία ως αντιστάθμισμα της αποχώρησής τους.

Επιχειρηματολογία εναντίον της ΔΗΜΑΡ και απαντήσεις

Σε όλη τη διαδικασία διαπραγμάτευσης κύκλοι και μεμονωμένες περιπτώσεις στελεχών και βουλευτών των δύο κυβερνητικών εταίρων, έσπευσαν να καταδικάσουν τον αρμόδιο υπουργό και απέδωσαν στη ΔΗΜΑΡ  θέσεις και επιδιώξεις που δεν αντιστοιχούν στην αλήθεια. Συγκεκριμένα υποστηρίχθηκε ότι η ΔΗΜΑΡ:

α) Ενδιαφέρεται μόνο για τους δημόσιους υπαλλήλους.

Απάντηση:  Η ΔΗΜΑΡ είχε και έχει ως στόχο την υποστήριξη των δικαιωμάτων της εργασίας. Δεν εκπροσωπεί προνομιακά τον δημόσιο τομέα για αυτό και στις προτεραιότητες της είναι οι εργασιακές σχέσεις, η λήψη μέτρων για την υποστήριξη των ανέργων αλλά και οι παρεμβάσεις για το σύνολο του ιδιωτικού τομέα.

β)  Προστατεύει  τους πειθαρχικά ελεγχόμενους υπαλλήλους.

Απάντηση:  Η ΔΗΜΑΡ ποτέ δεν διαφώνησε με την απομάκρυνση των πειθαρχικά ελεγχόμενων υπαλλήλων. Υποστήριξε όμως την διασφάλιση των όρων ώστε αυτοί να κρίνονται με δίκαιο τρόπο, χωρίς εξωτερικούς καταναγκασμούς.

γ) Κάνει επικοινωνιακή διαχείριση που δεν μεταβάλει την απόφαση – συμφωνία.

Απάντηση:  Η ΔΗΜΑΡ παρεμβαίνει για το περιεχόμενο της διοικητικής μεταρρύθμισης, που πρέπει να υλοποιηθεί με τους καλύτερους δυνατούς όρους, με σεβασμό στο κράτος δικαίου, μέσα από διαδικασίες και πρακτικές που θα απαλλάξουν τη δημόσια διοίκηση στο διηνεκές από φαινόμενα του παρελθόντος. Στόχος της είναι η μεταρρύθμιση και όχι οι όποιες οριζόντιες περικοπές που απαντούν  αποσπασματικά.

δ) Δημιουργεί καθυστέρηση και αποσταθεροποιεί την  κυβέρνηση.

Απάντηση:  Η ΔΗΜΑΡ δεν παραβλέπει τον κίνδυνο  καθυστέρησης της συμφωνίας με την τρόικα, θεωρεί όμως ότι η ανάγκη καταβολής της δόσης χρηματοδότησης δεν πρέπει να αφοπλίζει την ελληνική κυβέρνηση. Η ΔΗΜΑΡ με τη στάση της επηρέασε θετικά τις θέσεις της κυβέρνησης και τη διαπραγμάτευση με την τρόικα. Αποδείχθηκε στην πράξη ότι υπάρχουν περιθώρια διαπραγμάτευσης. Αποδείχθηκε επίσης η αξία της στρατηγικής της διαπραγμάτευσης που στηρίζεται σε επαρκή σχέδια και ολοκληρωμένες εναλλακτικές προτάσεις.

Η στάση της  ΔΗΜΑΡ ενισχύει την κυβέρνηση παρά τις υπαρκτές αντιδράσεις ή διαφωνίες των εταίρων,  καθώς κινείται εντός πλαισίου προγραμματικής συμφωνίας, επιδιώκει την υλοποίηση των δεσμεύσεων, διασφαλίζει την ομαλότητα στην κοινωνική και πολιτική ζωή, δίνει τον απαραίτητο χρόνο και χώρο να ξεδιπλωθεί η μεταρρύθμιση και να επιτευχθούν οι στόχοι.

Η ΔΗΜΑΡ επισπεύδουσα δύναμη της διοικητικής μεταρρύθμισης

Η τελική διαπραγματευτική στάση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν ενιαία και καθορίστηκε εν πολλοίς από τις θέσεις και τη στάση της ΔΗΜΑΡ που τόλμησε τη διαφοροποίηση. Πολιτικά κινηθήκαμε με σχέδιο στη κατεύθυνση: διεκδίκηση, διαπραγμάτευση, συμφωνία, μεταρρύθμιση. Θέσαμε έγκαιρα το ζήτημα σε υψηλό πολιτικό επίπεδο. Υποστηρίξαμε πολιτικά τον αρμόδιο υπουργό και το σχέδιο που εκπονήθηκε. Καταστήσαμε σαφές πως δεν επρόκειτο να δεχθούμε αθρόες απολύσεις και μάλιστα χωρίς διαδικασίες και χωρίς τον σεβασμό και τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου. Τελικά αποδεχθήκαμε μια συμφωνία που ενσωματώνει πολλές από τις παραμέτρους που θέσαμε.

Η ΔΗΜΑΡ θεωρεί μείζονα μεταρρυθμιστική προσπάθεια την διοικητική μεταρρύθμιση. Από θέσεις αρχής έδωσε και δίνει τη μάχη ώστε αυτή να υλοποιηθεί με βάση κανόνες και διαδικασίες. Δεν υπόκυψε  στις ιδεοληπτικές προσεγγίσεις και απαιτήσεις της τρόικα και όσων συντάσσονταν με αυτές. Ταυτόχρονα όμως δεν εθελοτυφλεί  υποστηρίζοντας τις παθογένειες του  δημόσιου τομέα.

Συνεχίζουμε να στηρίζουμε αποφασιστικά την προσπάθεια της μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης καθώς πιστεύουμε πως η υλοποίησή της θα είναι ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια της χώρας για έξοδο από την κρίση.

Θεωρούμε τη συζήτηση για «μικρό» ή «μεγάλο» κράτος ξεπερασμένη και άκαιρη. Δίνουμε τη μάχη για ένα κράτος σύγχρονο, αποτελεσματικό, λειτουργικό. Ένα κράτος στην υπηρεσία του πολίτη. Πιστεύουμε στις δυνατότητες του ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου τομέα.

Η στάση μας είναι στάση προοδευτική. Βρισκόμαστε στον αντίποδα όσων υπερασπίζονται το παλαιό καθεστώς στοχεύοντας σε κομματικά οφέλη. Βρισκόμαστε στον αντίποδα όσων προσπάθησαν και προσπαθούν να δημιουργήσουν κλίμα τρομοκρατίας των υπαλλήλων. Αναζητούμε τις προσφορότερες επιλογές και λύσεις εντός του δεσμευτικού πλαισίου. Προχωράμε με σχέδιο, με στρατηγική. Δεν αντιγράφουμε πρακτικές άλλων που είτε συντάσσονται άκριτα με της επιταγές της τρόικα είτε απορρίπτουν μονομερώς το δεσμευτικό πλαίσιο.

Επιδιώκουμε να είμαστε προωθητική δύναμη των μεταρρυθμίσεων. Με σχέδιο, επιμονή και προσήλωση στο στόχο αγωνιζόμαστε ώστε οι μεταρρυθμίσεις να έχουν προοδευτικό πρόσημο και επωφελές αποτέλεσμα για την κοινωνία.